Nguyên tắc vượt xe là các xe phải vượt về bên trái, trừ các trường hợp đặc biệt được quy định được vượt xe về bên phải. Trường hợp vượt xe bên phải trái quy định, có thể bị phạt lên đến 5.000.000 đồng đối với xe ô tô.
Vượt xe là hành vi thường xảy ra khi tham gia giao thông và cũng là tình huống giao thông gây nhiều tranh cãi giữa cảnh sát giao thông và người tham gia giao thông, bởi không có sự hiểu rõ ràng về quy định vượt xe bên phải, thậm chí nhiều người điều khiển xe chưa biết rõ vượt xe bên trái hay bên phải. Các thông tin trong bài viết dưới đây cung cấp các thông tin cụ thể về vượt xe đúng quy định.
Trước khi đi vào tìm hiểu các nội dung liên quan đến vượt xe bên phải, người điều khiển phương tiện phải hiểu rõ khái niệm vượt xe và tầm nhìn vượt xe an toàn.
1. Hành vi vượt xe là gì?
Vượt xe là tình huống giao thông chỉ hành vi xe đi sau vượt xe đi trước. Theo quy định tại Luật Giao thông đường bộ, các xe khi vượt phải vượt về bên trái (trừ các trường hợp đặc biệt được quy định trong Luật). Xe đi với tốc độ thấp hơn phải đi về bên phải. Khi có xe xi nhan xin vượt, nếu đủ điều kiện an toàn, người điều khiển phương tiện xe phía trước phải giảm tốc độ, đi sát về phần đường bên phải cho đến khi xe sau đã vượt qua.
2. Tầm nhìn vượt xe an toàn
Tầm nhìn vượt xe an toàn là khái niệm dùng để chỉ khoảng cách đo dọc theo mặt đường tính từ mũi xe, để một chiếc xe đang chạy trên đường 2 làn xe hai chiều có thể vượt qua một chiếc xe khác cùng chiều chạy chậm hơn bằng cách chiếm dụng làn xe chạy phía chiều ngược lại và quay trở về làn cũ của mình một cách an toàn.
3. Trường hợp xe được phép vượt mà không bị phạt theo quy định của luật.
Theo quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật 41:2016/BGTVT, vượt phải được định nghĩa là tình huống giao thông mà trong đó “một phương tiện vượt phương tiện khác về phía bên phải của phương tiện bị vượt trên cùng một chiều đường tại các đường chỉ có một làn xe cơ giới mỗi chiều”.
Có nghĩa, hành vi “vượt phải” chỉ diễn ra khi phương tiện di chuyển trên đường chỉ có một làn xe cơ giới mỗi chiều; còn ở các đường cao tốc hay quốc lộ có hai làn xe trên mỗi chiều trở lên thì hành vi vượt xe này không được coi là hành vi vi phạm vượt phải.
Tuy nhiên, dù được phép vượt phải, khi vượt xe khác lái xe cần đảm bảo các điều kiện vượt xe an toàn dưới đây:
– Xe xin vượt phải có báo hiệu bằng đèn hoặc còi; từ 22h đến 5 giờ khi di chuyển trong đô thị và khu đông dân cư chỉ được báo hiệu xin vượt bằng đèn.
– Xe xin vượt chỉ được vượt khi phía trước không có chướng ngại vật, không có xe chạy ngược chiều trong đoạn đường định vượt và khi xe chạy trước không có tín hiệu vượt xe khác và đã tránh về bên phải.
– Khi có xe xin vượt, nếu đủ điều kiện an toàn, người điều khiển phương tiện phía trước phải giảm tốc độ, đi sát về bên phải của phần đường xe chạy cho đến khi xe sau đã vượt qua, không được gây trở ngại đối với xe xin vượt.
4. Các quy định theo luật đường bộ về việc vượt xe.
- Quy định về vượt xe bên phải
Điều 14 Luật Giao thông Đường bộ 2008 quy định về vượt xe như sau:
“1. Xe xin vượt phải có báo hiệu bằng đèn hoặc còi; trong đô thị và khu đông dân cư từ 22 giờ đến 5 giờ chỉ được báo hiệu xin vượt bằng đèn.
2. Xe xin vượt chỉ được vượt khi không có chướng ngại vật phía trước, không có xe chạy ngược chiều trong đoạn đường định vượt, xe chạy trước không có tín hiệu vượt xe khác và đã tránh về bên phải.
3. Khi có xe xin vượt, nếu đủ điều kiện an toàn, người điều khiển phương tiện phía trước phải giảm tốc độ, đi sát về bên phải của phần đường xe chạy cho đến khi xe sau đã vượt qua, không được gây trở ngại đối với xe xin vượt.
4. Khi vượt, các xe phải vượt về bên trái, trừ các trường hợp sau đây thì được phép vượt bên phải:
a) Khi xe phía trước có tín hiệu rẽ trái hoặc đang rẽ trái;
b) Khi xe điện đang chạy giữa đường;
c) Khi xe chuyên dùng đang làm việc trên đường mà không thể vượt bên trái được.”
- Trường hợp không được vượt xe:
Theo quy định tại Khoản 5 Điều 14 Luật Giao thông Đường bộ 2008, các trường hợp không được vượt xe bao gồm:
“a) Không bảo đảm các điều kiện quy định tại khoản 2 Điều này;
b) Trên cầu hẹp có một làn xe;
c) Đường vòng, đầu dốc và các vị trí có tầm nhìn hạn chế;
d) Nơi đường giao nhau, đường bộ giao nhau cùng mức với đường sắt;
đ) Khi điều kiện thời tiết hoặc đường không bảo đảm an toàn cho việc vượt;
e) Xe được quyền ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ.”
5. Bị phạt bao nhiêu nếu bạn dính lỗi vượt xe?
Đối với ô tô: Điểm d khoản 5 Điều 5 quy định, phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với các hành vi vượt xe bên phải trong các trường hợp không được vượt, vượt xe tại những đoạn đường có biển báo cấm vượt, vượt bên phải xe khác trong trường hợp không đường phép.
Để đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông, người điều khiển cần tuân thủ các quy định của Luật Giao thông đường bộ về vượt xe bên phải bao gồm các trường hợp được phép vượt và các trường hợp không được phép vượt cũng như các mức phạt nếu vượt xe trái quy định.
